Meer plastic verpakkingen goed recyclebaar: belangrijke stap richting circulaire toekomst

“Goed onderzoek naar de recyclebaarheid van verpakkingen is van groot belang als we de recycledoelstellingen in de toekomst willen blijven halen. Zeker nu de nieuwe Europese regelgeving hogere eisen stelt. Met de uitkomsten van dit onderzoek kan Verpact kijken hoe we -vanaf het ontwerp- nog meer plastic verpakkingen zo goed mogelijk recyclebaar krijgen,” aldus Hester Klein Lankhorst. 

In dit onderzoek zijn plastic verpakkingen beoordeeld op hoe goed ze gerecycled kunnen worden binnen het huidige Nederlandse systeem van inzameling, sortering en recycling. Dit onderzoek is een herhaling van onderzoek uit 2021.  
De verpakkingen zijn ingedeeld in de categorieën: goed recyclebaar, redelijk en beperkt recyclebaar en niet recyclebaar. De categorieën ‘goed, ‘redelijk’ en ‘beperkt’ worden allemaal gerecycled, maar ‘goed recyclebare’ verpakkingen sluit het best aan op het Nederlandse systeem van inzameling, sortering en recycling en is zo circulair mogelijk.  De resultaten laten een duidelijke verbetering zien ten opzichte van 2021, met een stijging van het aandeel goed recyclebare verpakkingen van 27% naar 36%. Ook kleine PET-flessen zijn goed recyclebaar, dan komt het percentage zelfs uit op 38%. Als de tevens goed recyclebare grote statiegeldflessen ook worden meegeteld stijgt het percentage naar 42%. Beide statiegeldverpakkingen zijn niet meegenomen in het onderzoek omdat deze niet bij het huishoudelijk afval terechtkomen.  

Recyclebaarheid niet te verwarren met daadwerkelijke recycling 

Voor dit onderzoek heeft de WUR -vergelijkbaar met het onderzoek in 2021- naar kunststofverpakkingen in huishoudelijk afval gekeken. De gehele stroom kunststofverpakkingen is omvangrijker, ook zegt de gradatie van recyclebaarheid niet of de verpakking daadwerkelijk wel of niet gerecycled wordt. 

 Zo worden op dit moment veel beperkt en redelijk recyclebare verpakkingen wel gerecycled. Dit onderzoek is bedoeld om op basis van de juiste kennis samen met producenten en importeurs de recyclebaarheid van verpakkingen vanaf het ontwerp te verhogen. Verpact beschikt daarvoor over twee belangrijke instrumenten: de online Recyclecheck en Tariefdifferentiatie.  

Recyclecheck: inzicht vanaf het ontwerp 

Met de online Recyclecheck biedt Verpact producenten en importeurs een praktisch hulpmiddel om al in de ontwerpfase rekening te houden met de recyclebaarheid van hun plastic verpakkingen in het Nederlandse systeem van inzameling, sortering en recycling. 

Via deze recyclecheck kunnen bedrijven: 

• Hun verpakking analyseren op materiaalgebruik, vorm en samenstelling. 

• Direct zien in welke recyclecategorie hun verpakking valt. 

• Tips krijgen om het ontwerp te verbeteren en zo in aanmerking te komen voor een lager tarief. 

• Deze aanpak helpt bedrijven niet alleen om duurzamer te produceren, maar ook om kosten te besparen én bij te dragen aan de circulaire economie. 

Tariefdifferentiatie: financiële prikkel voor beter ontwerp 

Verpact past tariefdifferentiatie toe om de recyclebaarheid van plastic verpakkingen te verhogen: producenten en importeurs betalen een bijdrage voor de verpakkingen die zij op de markt brengen. Hiermee is Verpact de eerste in de wereld die een lager tarief rekent voor de inzet van recyclaat ook is er al jaren aan lager tarief voor hergebruik. Deze bijdrage is afhankelijk van hoe goed een verpakking recyclebaar is. 

• Goed recyclebare verpakkingen krijgen een lager tarief. 

• Minder goed of niet recyclebare verpakkingen vallen onder een hoger tarief. 

Op deze manier ontstaat een financiële prikkel om verpakkingen zo te ontwerpen dat ze beter passen binnen het Nederlandse recyclingsysteem. Elke stap naar een goed recyclebare plastic verpakking financieel wordt beloond. 

Belang van goed ontwerp 

“Het onderzoek leert ons dat kleine aanpassingen grote impact kunnen hebben. Denk aan het vervangen van aluminium binnenlagen in tandpastatubes of het gebruik van goed scheidbare labels. Met de resultaten van het onderzoek gaan we nu aan de slag en bekijken we hoe we die kunnen toepassen,” aldus Hester Klein Lankhorst.  

Meer weten? 

Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van NVRD en Verpact. 

*De transitie naar een circulaire economie vraagt om een scherp onderscheid tussen de begrippen ‘recyclebaarheid’ en ‘recyclen’. Recyclebaarheid verwijst naar de mate waarin een verpakking, op basis van ontwerp en materiaalkeuze, daadwerkelijk efficiënt en hoogwaardig kan worden verwerkt binnen het bestaande Nederlandse inzamel-, sorteer- en recyclesysteem. Dit is wezenlijk anders dan het feitelijke recyclen: ook verpakkingen met een beperkte recyclebaarheid worden soms gerecycled, maar doorgaans met verlies van materiaalwaarde of in een lagere kwaliteitscategorie.