“Er is écht iets aan het veranderen in de wereld als het gaat om circulair verpakken”
Verpakkingen lopen als een rode draad door haar carrière waarbij Caroline Zwart-Clarijs ziet dat de afgelopen vijf jaar duurzaamheid een steeds grotere rol is gaan spelen in de verpakkingsketen. Als Global R&D Director Packaging Development bij FrieslandCampina is ze verantwoordelijk voor het hele verpakkingsassortiment van FrieslandCampina, wereldwijd. "Ik denk dat een 100% circulaire economie van verpakkingen op den duur mogelijk is.”
Zwart-Clarijs studeerde Industrial Design aan de TU Delft en werkte onder meer bij Sara Lee Household & Bodycare en Unilever. “Veel mensen onderschatten wat er allemaal komt kijken bij het maken van een goede verpakking. Zeker als je op industriële schaal wil produceren moet alles kloppen: houdbaarheid van het product, portie-grootte, gebruiksgemak, noem maar op.” De factor duurzaamheid werd de afgelopen jaren het nieuwste vinkje wat je als verpakkingsontwerper wil en moet zetten. “Tot zo’n vijf jaar geleden werd er wel over nagedacht maar was het geen vast topic in het ontwerpproces. Intussen kunnen en willen we het niet meer over verpakkingen hebben zonder het over duurzaamheid te hebben.”
“FrieslandCampina is een coöperatie met 14.000 aangesloten melkveelhouders. Die leveren melk waarvan wij onder meer yoghurt en kaas maken. Voor elke combinatie van product en markt gelden specifieke eisen en wensen als het gaat om de verpakking. We zijn actief in meer dan 30 landen, van waaruit we exporteren naar meer dan honderd landen en maken elk jaar miljarden verpakkingen. Onze ambitie is dat we al die verpakkingen volledig circulair en klimaatneutraal maken. De eerste stap? Onze verpakkingen moeten designed for recycling zijn. Maar wat is goed recyclebaar? We werken samen met de hele verpakkingsketen. We hebben korte lijnen met recyclers en gaan bij hen te rade welke technieken wij moeten toepassen om onze verpakkingen beter te kunnen recyclen.”
Zo werken Caroline en haar team in Azië samen met producenten van materialen, afvalverzamelaars, verwerkers en recyclers. “Gezamenlijk bepalen we welk type mono-materiaal het beste ingezet kan worden zodat zij het beter kunnen inzamelen, scheiden en verwerken tot nieuwe producten.” Nederland heeft een goede inzamelstructuur, vindt Zwart-Clarijs. “Zeker als je het vergelijkt met veel andere landen, waar ze soms überhaupt worstelen met het introduceren van zo’n systeem. Maar het kan – ook in Nederland – altijd beter. Het verkrijgen van foodgrade gerecycled verpakkingsmateriaal vergt namelijk een gecontroleerde afvalketen, zeker als dit met mechanisch recyclen moet gebeuren.
“Drankenkartons zijn vooralsnog niet te hervullen. Hoewel een drankenkarton veel renewable materiaal in zich heeft, is het scheiden van het karton en barrière-materialen zoals kunststof en aluminium kostbaar. De keten hiervoor kan opgebouwd worden maar is nog niet groot genoeg. Een belangrijke voorwaarde om de keten van drankenkartons in de toekomst te gaan sluiten, is het bepalen van de waarde van het gerecycled materiaal. Wat kunnen we ermee? We moeten echt verder gaan kijken dan de bekende bermpaaltjes.”
"92% van onze verpakkingen zijn op dit moment designed for recycling. Dat is heel veel ja. Maar we willen echt naar die 100% wereldwijd toe! Dat dat nu niet lukt, komt vooral doordat niet alle landen er klaar voor zijn. In landen waar de inkomsten laag liggen maar consumenten onze producten wel willen hebben vanwege de benodigde voedingswaarden, moeten we werken met verpakkingen die niet voldoen aan de eisen voor recycling. Als je weinig te besteden hebt, is duurzaamheid simpelweg geen topic voor je. Of er is geen afvalverwerker aanwezig. Uitdagingen te over dus die het moeilijk maken om de keten te sluiten. Wat er nodig is? Vooral een goed businessmodel.”
“Als producent hebben we de verantwoordelijkheid om circulair te worden. Maar we kunnen het niet alleen: we hebben de hele keten nodig. Tussen Verpact en FrieslandCampina is er een mooie wisselwerking. Samen denken we na over oplossingen voor een duurzame verpakkingsketen. Als wij materialen moeten selecteren voor onze verpakkingen, gebruiken we onder andere de recyclechecks van Verpact. En als Verpact met complexe vraagstukken zit, worden wij erbij gehaald voor input.”
“Ik droom van een wereld waarin er echt harmonie is tussen zo goed mogelijk verpakken en zo goed mogelijk recyclen of hergebruiken. Mooi om te zien dat er langzaam iets aan het veranderen is. Consumenten worden steeds bewuster en in bijvoorbeeld Azië is recycling een topic aan het worden. Ik denk echt dat 100% circulair op den duur mogelijk is.”
Dit interview is gemaakt in het kader van het Verpact Publieksverslag 2024.