Statement Afvalfonds: Drankenkartons uitdaging om goed te recyclen
Drankkarton verpakkingen (‘drankenkartons’) bestaan voor ca. 25% uit plastic, ca. 70% uit papier en in sommige gevallen uit ca. 5% aluminium. Aluminium sluit goed af tegen lucht en vocht en behoud daarmee de kleur en smaak van bijvoorbeeld sappen die in drankenkartons verkocht worden. De aandacht van de Zwerfinator voor deze verpakking houdt ons scherp. Het KIDV werkt aan een instrument (Sustainable Packaging Compass) voor drankenkartons, waarmee bedrijven inzicht krijgen in hun verpakkingen op het gebied van circulariteit en milieudruk.
Drankenkartons worden gerecycled. Dit gaat of via het PMD (plastic, metaal en drankenkartons) in gemeenten waar deze apart worden ingezameld of via nascheiding daar waar ze niet apart worden ingezameld. Dan wordt het PMD met machines uit het restafval gehaald om te kunnen recyclen. Met ingang van 1 juli 2023 geldt een wettelijke recyclingdoelstelling voor drankenkartons: 34% in 2023, geleidelijk oplopend naar 55% in 2030.
De overheid heeft bepaald dat statiegeld verplicht is voor PET (frisdranken en waters) en blikjes drinken om zwerfafval tegen te gaan. De jaarlijkse zwerfafvalmonitor van Rijkswaterstaat[1] laat zien dat het zwerfafval voor minder dan een halve procent uit drankenkartons bestaat. Voor drankenkartons in het zwerfafval is er een gestage afname te zien. In 2022 is de hoeveelheid drankenkartons in het restafval ruim gehalveerd ten opzichte van 2016/2017[2] Dat is een mooie ontwikkeling want elke verpakking in het zwerfafval is er één te veel. Met Nederland Schoon maken we Nederland schoner door samen te werken met gemeenten, bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en betrokken burgers om zwerfafval te bestrijden en te voorkomen.
Hoe verder?
Het Afvalfonds zet samen met ketenpartijen stappen om de inzameling, recycling en het ontwerp van drankenkartons verder te verbeteren. En daarmee invulling te geven aan dit onderdeel van de producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken ontwikkelt praktische richtlijnen voor producenten en importeurs om via het ontwerp drankenkartons beter recyclebaar te maken. Deze stappen dragen bij aan het behalen van de wettelijke recyclingdoelstellingen en de toepassing van de gerecyclede drankenkartons als grondstof.
Ons denken staat nooit stil: ons doel is zo veel mogelijk verpakkingen terugkrijgen als grondstof. En geen enkele producent of importeur vindt het leuk zijn verpakking in de berm terug te vinden. We zijn blij met de aandacht van de Zwerfinator. De vraag is hoe we in Nederland op de lange termijn zo goed en consumentvriendelijk mogelijk verpakkingen kunnen blijven inzamelen om de kringloop van verpakkingen verder te sluiten.
[1] Landelijke zwerfafvalmonitor, jaarrapportage 2022
[2] Kamerbrief monitoring zwerfafval 2e helft 2022, Memo Monitoring drankverpakkingen in het zwerfafval